Koleksiyon kelimesi genel tanım olarak “öğrenme, yarar sağlama ya da zevk amacıyla bir araya getirilmiş ve özelliklerine göre sınıflandırılmış, ayrılmış nesnelerin tümünü” ifade eder. Özünde toplanabilen aynı türden nesnelerin, farklı örneklerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Pul, para, kelebek, bitki, kitap, antika, sanat eseri gibi birbirinden çok farklı nesneler, kendi alanlarında daha alt türlere göre de toplanabilir. Örneğin bir resim koleksiyoncusu “Cumhuriyet Dönemi ressamlarının yağlıboya boğaz manzaralarını” biriktiriyor olabilir.
Acemi bir merakla beslenip yola çıkan koleksiyoner, topladığı nesneleri; tarihi, kendi dönemi içindeki önemi, üretim tekniği, maddi-manevi değeri, benzersiz oluşu vb. gibi pek çok değerlendirmeyle tasnif eder. Doğal bir çabayla bireysel ilgi alanlarına yönelmiş “kişisel” koleksiyonlar olduğu gibi, profesyonel anlamda artık bir “iş” halini almış, yönetilmesi gereken ve müze vb. mekanlarda sergilenip korunan “kurumsal” koleksiyonlardan da bahsedebiliriz.
Günümüz bilgi toplumu bağlamında iyi bir koleksiyon nasıl olmalıdır?
Her çağda kendi hikayesini ilgi duyduğu, topladığı nesneler aracılığıyla anlatan koleksiyoner, sözlük tanımına ek olarak, insanlık tarihi boyunca karşılaştığımız bir figürdür.
Koleksiyonunuzun türü ve kapsamı ne olursa olsun, uzun bir zamana yayılan toplama-biriktirme
süreci, temelinde ekonomik anlamda belirli bir alış-veriş etkinliğini de taşımaktadır. Bu noktada
koleksiyon oluşturulurken dikkat edilmesi gereken belirgin noktalar bulunur.
Eserlerin alanını daraltarak, estetik olarak nelerden hoşlandığınızı keşfederek koleksiyonunuzu daha
odaklı ve hikayesi olan bir anlatı halinde bir araya getirmek mümkün olacaktır. Örneğin, “Resim”
alanında, “Çağdaş Türk Sanatçıları” içinden genç kuşak sanatçıların “Figüratif” eserlerine
odaklandığımızı varsayalım.
Tutkunuz için belirleyici en önemli nokta, ayırabileceğiniz-oluşturabileceğiniz bütçenizdir. Eser veya
nesneye ulaşma konusunda bu bütçe, bilgi ile daralttığınız alanı daha da netleştirmenize yardımcı
olacaktır. Günümüzde artık büyük rakamların dışında her türden bütçeyle bir koleksiyon toplamak
mümkün hale gelmiş durumda. Dolayısıyla orta gelir düzeyindeki koleksiyonere her fiyat aralığında
hitap eden, özellikle yeni nesil genç sanatçıların çağdaş türdeki eserlerine ulaşabilirsiniz.
Sanat eseri konusunda yatırım yaparken dikkat etmeniz gerekenler:
Şimdi bir de nesne odaklı bir koleksiyon kapsamında “köstekli saat” koleksiyonumuz olduğunu
varsayalım.
Her tür nesne için ticaretin aktif biçimde gerçekleştiği antika dükkanlarını ziyaret edebilir, online veya
gerçek müzayedelere katılabilir, öncesinde gerçekleşen inceleme-teşhir sunumlarını görebilirsiniz.
Önceki müzayede sonuçları ve kataloglarını da müzayede evlerinin sitelerinde bulabilirsiniz.
Örneğimizden hareketle zamanı gösteren araçlar olarak saatin – veya ilgili objenin - tarihçesini, nasıl
malzeme ve tekniklerle üretilip gelişim geçirdiğini inceleyebiliriz.
Alternatif olarak illa antika değeri kazanmış görece “pahalı” olabilecek nadide “köstekli cep saatleri”
– veya objelerin - dışında, bu türden nostaljik şeyleri, yeni modellerle üretmeye devam eden
markaları takip edebilirsiniz.
Nesne odaklı bir koleksiyon oluştururken dikkat etmeniz gerekenler: